هنگامی که بازار رو به رشد باشد و ارزش سهام و دارایی در حال افزایش باشد، اصطلاحا بازار گاوی است. بازار گاوی در برابر بازار خرسی قرار دارد که در آن قیمت سهام روندی نزولی داشته و رکود در اوضاع اقتصادی حاکم شده است. این دو اصطلاح برای توصیف روند کلی بازار به کار میروند.
خصوصیات بازار گاوی و خرسی
عرضه و تقاضای سهام: در بازار گاوی تقاضا بسیار زیاد است و عرضه به ندرت صورت میگیرد. به عبارت دیگر، سرمایهگذاران با امید به آینده رو به رشد بازار، اقدام به خرید سهام جدید میکنند و فروشندگان نیز تمایلی برای فروش ندارند. عکس این ماجرا در بازار خرسی حاکم است و عرضه افزایش و تقاضا به شدت کاهش مییابد.
روانشناسی سرمایهگذار: روند بازار و جو روانی حاکم بر سرمایهگذاران تاثیری دوجانبه بر یکدیگر دارند. برای فهم بیشتر، رابطه اقتصاد و سیاست را در نظر بگیرید، تصمیمات سیاسی روی اقتصاد جامعه تاثیرگذار است و از طرف دیگر، شرایط اقتصادی بسیاری از تصمیمات سیاسی را تحت تاثیر قرار میدهد.
با این تفاسیر، در بازار گاوی، بیشتر افراد به امید کسب سود بیشتر، در بازار سرمایهگذاری میکنند، اما در بازار خرسی، جوی منفی بر بازار حاکم است و همین امر رمقی برای سرمایهگذاران به منظور خرید سهام جدید باقی نمیگذارد. عکس این اتفاق نیز ممکن است؛ به عبارتی، اخبار ناخوشایند میتواند منجر به بازار خرسی شود و در مقابل، اخبار خوب بازار گاوی را رقم زند.
نکته قابل توجه در رابطه با بازار گاوی و خرسی، عدم نگاه کوتاهمدت به روند بازار است. افت قیمتها در یک روز یا یک هفته یا افزایش آنها نشان از بازار خرسی و گاوی نیست. بلکه آنچه نوع بازار را مشخص میکند، روند بلندمدت آن است. مثلا ممکن است در دو هفته اخیر روند بیانگر بازار گاوی باشد، در حالی که طی دو سال اخیر روند بازار حاکی از بازار خرسی است.
علت ایجاد بازار گاوی چیست؟
هنگامی که عموم مردم خبر امیدوار کنندهای درباره بازار میشنوند با اطمینان بیشتری شروع به سرمایه گذاری و خرید میکنند و این امر تقاضا را بالا خواهد برد. برای مثال اگر خبر پذیرش بیت کوین توسط یکی از دولتهای قدرتمند یا شرکتهای چند ملیتی منتشر شود، مردم تمایل کمتری به فروش بیت کوینهای خود خواهند داشت و در عوض اقدام به خرید بیت کوین بیشتر خواهند کرد. این امر باعث افزایش تقاضای بیت کوین و کاهش عرضه آن و در نتیجه افزایش قیمت بیت کوین خواهد شد.
بازار گاوی چگونه به بازار خرسی تبدیل میشود؟
وقتی عموم مردم در بازار هستند، بازار گاوی (صعودی) آمادگی زیادی برای تبدیل شدن به بازار خرسی (نزولی) دارد. دلیل آن این است كه عموم مردم كمترین تحملی برای پذیرش ریسك ندارند و در نتیجه نیاز به اطمینان و تایید زیادی دارند كه یقین كنند كاری كه انجام میدهند یك سرمایهگذاری «مطمئن» است.
در نتیجه اغلب آنها آخرین افرادی هستند كه متقاعد میشوند بازار صعودی است و فرصتهای خوبی برای خرید در آن وجود دارد. در یك بازار گاوی، صرف نظر از اینكه چقدر طولانی مدت باشد، عموم مردم در آخرین لحظات سوار بر ارابه قیمت میشوند و هر چند سعی میكنند برای این كار خود دلایل منطقی و اقتصادی ذكر كنند، اما در واقع از كاری كه میكنند اطلاع چندانی ندارند و استدلال واقعی و درونی آنها (كه آن را ذكر نمیكنند) این است كه همه دارند این كار را میكنند و پول در میآورند، پس چگونه ممكن است این كار اشتباه باشد؟
غافل از اینكه بازار گاوی و صعود مرتب قیمتها، نیاز به تزریق دائمی پول توسط معاملهگرانی دارد كه خواهان خرید در قیمتهای بالاتر و بالاتر باشند. هر چقدر از عمر بازار گاوی گذشته باشد، تعداد بیشتری از معاملهگران خریدهای خود را انجام دادهاند و كمتر مشتری جدیدی باقی مانده و در نتیجه تعداد كسانی كه حاضرند قیمتهای بالاتری برای خرید پیشنهاد دهند كمتر شده است.
خریداران قدیمی مشتاقند كه شاهد افزایش روز افزون قیمتها باشند ولی دلشان هم نمیخواهد با توقف رشد قیمت، گیر بیافتند و خریدهایشان روی دستشان بماند. لذا هر چه قیمت بالاتر میرود عصبیتر میشوند و مردد هستند كه وقت شناسایی سود فرا رسیده یا نه.
وقتی عموم مردم وارد بازار میشوند و دسته جمعی شروع به خرید میكنند، حرفهایها میدانند كه پایان راه نزدیك است. چطور؟ چون حرفهایها بر خلاف مردم عادی میدانند كه تعداد خریداران و حجم پولی كه باید در خرید صرف شود محدود است و سرانجام نقطهای فرا خواهد رسید كه در آن هر كس كه میتوانسته در حكم خریدار ظاهر شود، خرید خود را انجام داده است و دیگر خریداری باقی نمانده است.
در واقع، خریدار حرفهای نیز مثل بقیه دوست دارد قیمتها مرتب بالاتر روند ولی باور دارد كه این كار شدنی نیست. لذا قبل از رسیدن به آخر خط، یعنی وقتی هنوز خریدارانی وجود دارند شروع به فروش میكند. وقتی آخرین خریدار خرید خود را انجام داد، قیمت دیگر حركتی نمیتواند بكند مگر رو به پایین.
اینجاست كه مردم عادی گیر میافتند، چون قبلاً وقتی هنوز پتانسیل رشد قیمت وجود داشت، ریسك ورود به معامله را نپذیرفتند و وارد بازار نشدند. حرفهایها قبل از رسیدن به این نقطه، شروع به خالی كردن موقعیتها كردهاند و با رقابت بین آنها بر سر جلب نظر خریداران باقی مانده كه به سرعت در حال كمتر شدن هستند، قیمت رو به كاهش میگذارد.
حال بجای آنكه قیمتهای پایینتر برای خریداران جذابتر باشد، دچار هراس میشوند. آنها نه تنها انتظار ضرر نداشتند بلكه تنها دلیل آنها برای ورود به بازار توقع بالای آنها از كسب سود به روشی بسیار مطمئن بود و الان هم طاقت ناامیدی ندارند.
وقتی عموم مردم هم شروع به فروش كنند انگار گله رم كرده است. هر چند دوباره برای فروشهای هیجانی و زیر قیمت، چندین دلیل اقتصادی و منطقی ذكر میكنند تا كسی گمان نكند كه آنها وحشت كردهاند یا آدمهایی غیر منطقی هستند، اما در واقع دلیل اصلی اینكه آنها اینگونه وحشت زده در حال فرار هستند این است كه قیمتها بالاتر نرفت! این اصطلاح در واژهنامه جامع بورسینس منتشر شده است.
چگونه در بازار گاوی سود کسب کنیم؟
همانطور که توضیح داده شد در مراحل ابتدایی رشد اقدام به خرید کنید و در پیک قیمت اقدام به فروش کنید.
تشخیص بازار گاوی از روی نمودار قیمت
تحلیل تکنیکال یکی از روشهای پیش بینی رفتار بازا است. در زیر چند روش تحلیل تکنیکال که با استفاده از آن میتوانید شروع یک بازار گاوی را تشخیص دهید، معرفی میکنیم.
استفاده از الگوی مثلث در تشخیص بازار گاوی
چند الگوی مثلث وجود دارد اما در الگوی مثلث افزایشی، هنگامی که قیمت از راس مثلث بالاتر میروند، احتمال رخ دادن بازار گاوی زیاد است. اما الگوی مثلث متقارن افزایشی نشان دهنده موضوع خاصی نیست.
الگوی مثلث متقارن افزایشی الگوی مثلث افزایشی مثال الگوی مثلث افزایشی
این الگوی یک الگوی میان مدت است، بنابراین انتظار میرود الگوی مثلث در بازه زمانی 1 تا 3 ماه مشاهده شود.
استفاده از شاخص RSI در تشخیص بازار گاوی
شاخص ار اس ای (Relative strength index) یا RSI یک اندیکاتور تکنیکال میباشد. این اندیکاتور از روی نمودار نوستان قیمت توسط نرم افزارهای مالی به راحتی محاسبه میشود. این شاخص همواره عددی بین 0 تا 100 است.
- Over Sold: هنگامی که مقدار آن از 30 (توافقی) کمتر است به معنی نقطه فروش افراطی (اشباع فروش) یا (کف فروش احتمالی) یا (موقعیت خرید احتمالی) است. به این معنی که فروشها اتفاق افتاده است و با کاهش میل به فروش بیشتر، روند صعودی قیمت آغاز خواهد شد.
- Over Bought: هنگامی که از 70 (توافقی) بیشتر است به معنی نقطه خرید افراطی (اشباع خرید) (سقف خرید احتمالی) یا (موقعیت فروش احتمالی) است. به این معنی که خریدها اتفاق افتاده است و با کاهش میل به خرید بیشتر، روند نزولی قیمت آغاز خواهد شد.